Avustralya’daki bir üniversitede bir ekip tarafından otuz yıldan bugüne bir ebeveynlik programı uygulanıyor. Bu ekip tarafından geliştirilen program, anne ve babalara, çocuklarını eğitme ve büyütme konusunda “pozitif” bir yöntem sunuyor.
Olumlu Ebeveynlik Programı (Positive Parenting Program) ismi verilen bu program, 25 ülkede farklı kültürlere ve sosyal gruplara uygulanmış. Programın amacı, anne ve babaların küçük yaşta olan veya ergenlik dönemine giren çocukları ile yaşadıkları sorunlara çözüm bulmalarına ve onlarla güçlü ve sağlıklı ilişkiler kurmalarına yardımcı olmaktır.
Bu program uygulanan ailelerde, sonradan yapılan araştırma sonuçlarına göre, çocukların okul başarılarının daha yüksek olduğu, arkadaş edinmelerinde sıkıntı yaşamadığı ve kendileri hakkında olumlu düşüncelere sahip olduğu izlenmiştir. Ayrıca bu çocukların ergenlik dönemlerinde de daha az duygusal sorun yaşadığı ve davranış bozuklukları göstermediği tespit edilmiştir.
Olumlu Ebeveynlik Programı sadece çocuklar değil anne ve babalar açısından olumlu neticeler vermiştir. Anne ve babaların kendilerini daha güvenli hissetikleri ve fazla stres yaşamadıkları gözlenmiştir. Aynı zamanda eşler arasında çocuklar konusunda yaşanan çatışmaların en aza indiği ortaya çıkmıştır.
Peki bu programı uygulamanın adımları nelerdir?
1. Güvenli ve ilgi çekici bir ortam yaratmak
Çocukların gelişmelerinde oyun büyük bir etkendir. Oyun oynayarak becerilerini geliştirirler. Anne ve babalar, çocuklarının yeteneklerini bu yoldan farkederler. Ancak çocuklara sürekli izlendiği duygusunu vermemek önemlidir. Bu yüzden de çocukların oyun oynayacağı ortamın yeterince güvenli olması gerekir. Yapılması gereken ilk iş, onlar için zararlı olabilecek nesneleri, ulaşamıyacakları bir yerde tutmaktır. Bu şekilde sürekli olarak çocuklar uyarılmak zorunda olmayacaktır. Çocukları gözlemek önemlidir ama bunu hissettirmeden yapmak daha önemlidir. Benzer şekilde, çocuğa her bisiklete binişinde kaskını takmasını söylemek yerine, onun sağlığı için bunun gerekli olduğuna inandırmak gerekir.
Bir de çocukların yeteneklerini ve ilgi alanlarını ortaya çıkaracak etkinlikler yapılmalı. Ancak bunun için her zaman en pahalı oyuncaklara yönelmek gerekmiyor. Çocukların el becerileri artıracak oyuncaklar hem onları oyalar hem de üretkenliklerini artırır.
2. Olumlu bir öğrenme ortamı sunmak
Çocuklar oynarken çok sık anne ve babalarına seslenir. Ancak her an onlarla oynamak gerekmiyor elbette. Burada önemli olan nokta seslendikleri anda onları dinlemek ve yanlarında olduğunu hissettirmektir. Aslında çocukların da bekledikleri budur. Bu arada çocukların yaptıkları konusunda olumlu bir davranış göstermek de önemlidir. Örneğin anne veya baba telefonda konuşurken çocuk beklemiş ise, ona sonradan beklediği için teşekkür etmek, çocuğun olumlu davranışlar geliştirmesinde cesaretlendirici bir yoldur.
Çocuklarla her zaman nazik bir şekilde konuşmak gerekir. Bu, onlara saygı gösterildiğinin bir ifadesidir. Bu şekilde çocuk da başkalarına karşı saygılı olmayı öğrenmiş olur. Çocuklara bir yetişkin gibi, örneğin günün nasıl geçtini anlatmak, onun dinlemeyi öğrenmesine fırsat yaratır.
3. Disiplinli olmak
Çocuklara karşı disiplini olmak, onların davranışlarının sonuçlarını anlaması açısından yararlı bir harekettir. Çocukların disiplin kavramını sevgi dolu bir ortamda deneyimlemesi, onların kendilerine güven duymalarını sağlar. Bu şekilde çeşitli davranışların sonuçlarını daha iyi kavrar ve davranışlarının sorumluluğunu alabilir. Bu aynı zamanda başkalarının duygularını anlamaya da yardımcı olur. Kısaca çocukların özgüvenleri ve otokontrolleri gelişir.
O zaman kurallar net olarak ortaya konmalıdır. Kurallar çocuklara basitçe açıklanmalı ve elbette tutarlı olmalıdır. Yine de çocuklar sırf dikkat çekmek için küçük muzurluklar yapabilir. Bu durumları görmezden gelmek gerekir.
4. Gerçekçi beklentilere sahip olmak
Unutmamak gerekir ki her çocuğun yapısı, davranışları, karakterleri aynı olamaz. Hepsinin yaradılış özellikleri farklıdır ve kendilerine göre bir kişilikleri vardır. Aynı yaşta ve aynı cinste olan çocuklar bile birbirlerinden farklı gelişim göstermiş olabilir. Burada anne ve babaların, çocuklarının kapasitelerinin farkında olmaları önemlidir. Çocukların neyi yapabileceklerini, neyi yapamayacaklarını bilerek onlardan birşeyler istemek gerekir. Kapasitelerinin altında veya üstünde çocuklardan birşey beklememek gerekir. Kimse mükemmel değildir. Ne anne ve babalar ne de çocuklar. Aksi halde hayal kırıklıkları yaşanır.
Çocukların hata yapmaları kaçınılmazdır. Bunlar bilerek yapılan hatalar değildir. Çocukların denemelerine ve yeri geldiğinde başarısız olmalarına izin vermek gerekir. Bu arada anne ve babalar kendilerini de ölçmelidir. Kendileri de hata yapabilir. Bu yüzden sinirlenmek veya üzülmek yersizdir. Öğrenmenin en güzel yolu denemek ve yanılmaktır.
5. Kendine özen göstermek
Birçok şeyi yapmak için zaman bulamamak hep şikayet konusudur. Ancak anne ve babaların kendilerine mutlaka zaman ayırmaları gerekir. Çocuk yetiştirmek kolay bir iş değil, ancak neredeyse her anı çocuklara vermek telaşında olmak çok yanlış bir davranış şeklidir. Anne ve babaların da de kendi ihtiyaçları vardır ve olmalıdır da. Önemli olan anne ve babaların, kendileri ve çocuklarına ayıracakları zamanı dengede tutabilmektir. Bu şekilde sabır göstermek ve sakin olabilmek daha kolay olacaktır. Çocuk sahibi olmanın tadını çıkarmak gerek.
Kaynak: www.triplep.net
Yorum Yazınız